اما از آنجایی که جوانان امروز متفاوت‌تر از جوانان دیروز فکر می‌کنند و سلیقه‌های دیگری دارند این دلهره وجود دارد که دستاوردها، زحمات و حتی وضعیت دینداری آن‌ها دستخوش تغییراتی شود.

در گفت‌وگو با حجت‌الاسلام ابوالحسن ایزدخواه، کارشناس مسائل خانواده و عضو نخبگان تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی راه‌های ارتباط بیشتر نسل جدید با نسل قدیمی‌تر و به‌خصوص مذهبی‌ها را مورد بررسی قرار دادیم.

فراموشی خدا، خودبیگانگی انسان

حجت‌‎الاسلام ایزدخواه با اشاره به اینکه وقتی نسل امروز حرف‌ها و ارزش‌های نسل گذشته را متوجه نمی‌شود، درک نمی‌کند یا آن‌ها را قبول ندارد و کنار می‌گذارد، فاصله و شکاف بین نسلی ایجاد می‌شود، می‌گوید: خودباختگی در مقابل تغییرات و تحولات جهانی مانند ظهور رادیو، راه‌آهن، صنعت چاپ، صوت، تصویر، سینما و... و خودباختگی در سطح روشنفکرها و مسئولان، پادشاهان و سلاطین، تحولات جهانی و فاصله طبقاتی سبب ایجاد شکاف بین نسل‌ها می‌شود.

او اضافه می‌کند: توجه بیش از اندازه یا کمتر از حد لازم به فرزندان و در اختیار گذاشتن امکانات زیاد بدون آموزش از دیگر مواردی است که سبب می‌شود نسل جدید از نسل قدیم فاصله بگیرد. طبق آنچه به‌تازگی مدیرعامل بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای اعلام کرده حدود ۳۲ میلیون کاربر بازی‌های دیجیتال با گردش مالی افزون بر هزار میلیارد تومان در کشور وجود دارد که درصد زیادی از آن‌ها جوانان و نوجوانان هستند. افزون بر آن، عقده حقارت، ظلم و ستم سلاطین، ارباب‌ها در روستاها، ساواک و... تحقیرهایی بود که توسط اصحاب رسانه، روشنفکران و حتی متحجرین مذهبی به ما رسید و نسل گذشته بیش از پیش تحقیر شد. حتی اعتقادات و پوشش آن‌ها تحقیر شد همچنان‌که امروز در صدا و سیما موارد بسیاری از تحقیر پوشش برتر یعنی چادر را سراغ داریم.

عضو نخبگان تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی یادآور می‌شود: شرک خفی سبب شده ارتباط نسل جدید با مذهبی‌ها کمتر از گذشته باشد. زندگی کردن برای غیرخدا، چشم و همچشمی‌ها، رقابت‌ها، حسادت‌ها، تجسس در کار مردم و... نسل گذشته را از پاسداری نسل امروز غافل کرده و سبب ایجاد فاصله بین این دو نسل شده است. وقتی زن و شوهر همدیگر را قبول ندارند، فرزندان این خانواده چطور می‌توانند حرمت خانواده را نگه دارند؟ همچنان که خداوند در آیه ۱۹ سوره حشر فرموده است همچون کسانی که خدا را فراموش کردند و خدا نیز آن‌ها را به خود فراموشی گرفتار کرد نباشید، آن‌ها فاسق و گنهکارند. یاد خدا و توجه به دادگاه عدل او خمیرمایه تقواست و در پاکسازی فرد و اجتماع نقشی چشمگیر دارد زیرا فراموشی خدا سبب می‌شود هدف آفرینش فراموش شده و انسان در لذات مادی فرو رود. افزون بر آن، فراموشی خدا سبب فراموشی صفات متعالی او شده و از خودبیگانگی موجب می‌شود انسان واقعیت انسانی خود را فراموش کند.

آیا خدا ما را فراموش کرده است؟

حجت‌الاسلام ایزدخواه اظهار می‌کند: بی‌سوادی عمومی دلیل دیگر وجود این فاصله است. در زمان نه چندان قدیم داستان‌های تاریخی، حکایت‌ها، قصه‌گویی، الگوسازی و الگوگیری و انتقال ارزش‌ها به نسل امروز از اقدامات اثرگذار اجداد و نیاکان بود اما نسل معاصر چقدر تاریخ، داستان‌، افسانه و... بلد است یا به حکمت‌های زندگی چقدر تسلط دارد؟ شاعران، مداحان، نویسنده‌ها، فیلمسازها و... همه مسئول بازسازی و رواج این اندیشه‌ها هستند تا نسلی که در پوچی دست و پا می‌زند را نجات دهند.

او خاطرنشان می‌کند: اکنون در توده مردم برخی شک کرده‌اند آیا باید حجاب ظاهری رعایت شود؟ در صورتی که حجاب فقط به چادر و مربوط به خانم‌ها نیست و زیبایی تنها در قاب صورت خلاصه نمی‌شود. ادب، هنر، گذشت، علم، حلم و... زیباست. مواردی از این دست هنوز به خوبی تبیین و با مردم در میان گذاشته نشده است. به نظر می‌رسد با نسلی روبه‌رو هستیم که از نسل جدید طلبکار است. نسل گرفتار در فضای مجازی فرصت ندارد به نسل گذشته نگاه و از او کسب تجربه کند. نسلی که گرفتار تعداد اعضای کانال و تعداد فالوورهای صفحه اینستاگرام خود است.

این استاد حوزه و دانشگاه تشریح می‌کند: در طول زندگی مواقعی پیش می‌آید که ممکن است احساس کنیم خدا به ما کاری ندارد یا ما را فراموش کرده است. این پندار گرچه ظاهری کفرآمیز دارد اما ممکن است در ذهن بسیاری از ما به وجود آمده باشد و مناسب است درباره آن اندیشه کنیم. کلید توجه به خدا در دستان ماست. خدا متوجه است و تا ما خود را متوجه خدا نکنیم او توجه خود را به ما نشان نمی‌دهد. همچنان که در آیه ۱۵۲ سوره بقره فرموده است مرا یاد کنید تا شما را یاد کنم و مرا سپاس‌گزارید و کفران نعمت نکنید. بنابراین اگر دوست داریم خدا ما را یاد کند باید خدا را یاد کنیم. مانعی از جنس خودِ ما سبب می‌شود یاد خدا به تأخیر بیفتد و برطرف کردن این مانع هم به همت و شوق و اراده ما وابسته است.

انصاف؛ حلقه گمشده این روزهای ماست

عضو نخبگان تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی در توضیح وجود و یاد خداوند به داستان آرایشگر و خدا اشاره کرده و توضیح می‌دهد: مردی برای اصلاح به آرایشگاه رفت. در بین کار گفت‌وگوی جالبی بین آن‌ها صورت گرفت و در مورد مطالب مختلفی صحبت کردند. وقتی به موضوع خدا رسید، آرایشگر گفت: «من باور نمی‌کنم خدا وجود دارد. کافی‌ است به خیابان بروی تا ببینی چرا خدا وجود ندارد. شما به من بگو اگر خدا وجود داشت این همه مریض می‌شدند؟ بچه‌ها بی‌سرپرست می‌شدند؟ و...» مشتری لحظه‌ای فکر کرد اما جوابی نداد. آرایشگر کارش را تمام کرد و مشتری از مغازه بیرون رفت. به محض اینکه از مغازه بیرون آمد مردی را با موهای بلند و کثیف و به هم تابیده دید. مشتری دوباره وارد آرایشگاه شد و به آرایشگر گفت: «به نظر من در این شهر آرایشگر وجود ندارد». آرایشگر گفت: «چرا چنین حرفی می‌زنی؟ من اینجا هستم و همین الان موهای تو را کوتاه کردم». مشتری با اعتراض گفت: «نه آرایشگرها وجود ندارند. اگر وجود داشتند هیچ‌کس مثل این مرد با موهای بلند و کثیف و ریش اصلاح نکرده پیدا نمی‌شد». خدا وجود دارد فقط مردم به او مراجعه نمی‌کنند و دنبالش نمی‌گردند. برای همین است که این همه درد و رنج قابل حل در دنیا وجود دارد.

این پژوهشگر دینی درباره راهکارهای ارتباط بیشتر نسل جدید با نسل قدیم و به‌ویژه مذهبی‌ها نیز می‌گوید: پیش از هر چیز باید به خود آمده و رفتار خود را مورد بررسی قرار دهیم. بدانیم ارتباطات ناصحیح، نفوذ گناه بین خانواده‌ها، مال حرام، ناشکری، میل به گناه و... برکت را از بین می‌برد. انصاف حلقه گمشده این روزهای ماست. امام علی(ع) در نامه ۵۳ نهج‌البلاغه، انسان بی‌انصاف را فردی دانسته که با خدا سر جنگ دارد و این یعنی بی‌انصافی را عین بی‌دینی می‌داند. همچنان‌که به‌صراحت نیز گفته است: لا دین لمن لا انصاف له. از دیگر صفات انسانی و الهی که در آموزه‌های دینی دارای جایگاه خاصی است و رابطه تنگاتنگی با ایمان دارد، حیاست. هر چند حیا در لغت به معنای شرم است اما زمانی ایجاد می‌شود که فرد حضور شخص یا اشخاص دیگری را حس کند که ناظر بر اعمال او هستند.